Anton de Kom

Anton de Kom, bekend als held en strijder voor Suriname; iemand die in zijn strijd tegen onrecht altijd organisatie verkoos boven geweld. In ons land werd De Kom berucht door zijn antikoloniale houding, gecombineerd met communistische denkbeelden. Hij beschreef de ellendige situatie in zijn geboorteland vanuit Surinaamse ogen wat in die tijd nog nooit eerder voorgekomen was. Hiermee maakte De Kom van zichzelf een persoon waarin de geschiedenis van Nederland en Suriname in elkaar verweven zijn.

Anton de Kom is geboren in 1898 in Paramaribo, Suriname.De Kom is de omdraaiing van Mok, de naam van een plantage-eigenaar bij wie Antons vader als slaaf werkte. Op 22-jarige leeftijd vertrok Anton de Kom naar Nederland. Hij trad vrijwillig in militaire dienst. De Kom kwam in contact met linkse schrijvers en nationalistische Indonesische studenten (onder wie Mohammed Hatta, die later met Sukarno de onafhankelijkheid uitriep). Ook omdat hij voor de Communistische Gids schreef hield de Binnenlandse Veiligheidsdienst hem in de gaten. Toen hij in 1933 naar Suriname vertrok, hing het Nederlandse gouvernement posters in de stad te waarschuwen voor de 'communistische agitator'. Gevolg: honderden mensen wachtten hem op.Toen hij probeerde arbeiders de organiseren, werd hij binnen een maand opgepakt vanwege 'een samenzwering tot omverwerping van het gezag..De Kom werd zonder vorm van proces in mei 1933 op de boot terug naar Nederland gezet. Zijn boek “ Wij slaven van Suriname “ geef hij op een indrukwekkende wijze de geschiedenis van Suriname weer, de slavernijtijd, het koloniale overheersing.Tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef De Kom in Den Haag vanaf begin 1941 antinazistische betogen in het ondergrondse blaadje De Vonk. Op 7 augustus 1944 pakte de Sicherheitsdienst hem op. Op 24 april 1945 overleed hij in concentratiekamp Neuengamme. In 1982 ontving De Kom postuum het verzetsherdenkingskruis en inmiddels dragen een Haagse straat, de Surinaamse universiteit en een plein in de Bijlmer zijn naam. Zijn beeltenis verscheen op Surinaamse bankbiljetten en zijn ouderlijk huis heeft een status als monument.

Om Anton de Kom te eren, is er een standbeeld van hem gemaakt en onthult in Amsterdam-Zuidoost. Dit standbeeld, stuit op veel verzet van Surinamers, omdat het beeld ongepast is. Het toont Anton de Kom, in een bloot lijf, waarbij het geslachtsdeel ook duidelijk te zien is, verder typeert een afgehakt hand de slavernijverleden van Suriname. De boosheid is enigszins te begrijpen want zoals Anton de Kom afgebeeld is komt niet overeen met de werkelijkheid, want hij zo liep hij er nooit bij, verder is het zo dat Anton de Kom zelf nooit geen slaaf is geweest. Aan de andere kant kan je stellen dat Anton de Kom altijd is opgekomen voor Surinamers en heeft zich altijd bezig gehouden met het slavenverleden van Suriname. Wanneer je het beeld in die context plaats is het misschien beter te begrijpen, en wanneer het toch anders geweest zal zijn waren er wel weer anderen die daar iets op aan te merken hebben. Het is gewoon een kwestie van smaak en beleving. Zelf zal ik voor een ander beeld gekozen hebben en snap ook niet echt dat er perse een boom voor gekapt moet worden, er zijn zat andere materialen te bedenken.. (onder een het half afgemaakt beeld)